HREMHMUN

 By; Hngakbawih Pa
Tulai thuthangtha simtupawl in an sim malbik le sim hlawh lo bik cu hremhmun (hell) thu hi a si. Hremhmun hi riahsiat um za le tihnung zet mi thil a si ti hi kan theih sal tha in ka thei. Bible in hremhmun thu hi ziangtivek in saw in zirh ti hi kan theih tlan ciau a duhum nasa ding. Bawipa Jesu in Vanram thu voikhat a sim tinten, Hremhmun thu cu voihnih a rel ti kan hmu thei. Hremhmun isin kan luat theinak umsun cu Bawipa Jesui’ rundamnak in tuahsak mi lawng hi a si. Kan Bible in hremhmun thu hi phun (4) in, in zirhih, cupawl tla cu: SHEOL, HADES, TARTAROS le GEHENA –pawl tla hi an si. A tlunih kan tarlan mi thupawl hi pakhat hnu pakhat kan zingzoi hnik pei.

1.SHEOL
Thukham hlun ah cun SHEOL ti hi a hmang tam nasa. OT lamih a hman dan tlangpibik cu harsatnak hmun thawi pehparaw miah a hmang deuhbik a si. Tahthimnak ah, Sam 16:10 ah cun “ka thlarau cu hremhmun ah na tanta lo ding” ti tla kan hmu thei. Hmun hrekkhat ah cun THLAAN (grave) tla hi SHEOL tiah a hmang thotho. Khuarkhuhrum thuk zet tla hi SHEOL a si thu hmuh ding a um (Num.16:30). Jonah kha Ngapi pum sung isin Pathian a auh tikah, “SHEOL kawsung isin ka lo ko” tiah a ti thu kan hmu thei (Jonah 2:2). Cuiruangah Thukham hlun lamih SHEOL thu kan hmuh mipawl kan zoh tikah harsatnak hmun, hremnak, a thimnak hmun le thil tha lo lam deuh vivo ah hman a si. A umzia deuh bik ah cun misual (or) mithi thlarau cawlhnak hmun pakhat a si thu hmuh theih a si. Thukham hlun ih hremhmun umzia relnak ah SHEOL ti hi a hman mi a si. Khatlam zawngih kan sim asiahcun SHEOL ti cu Thukham hlun tongkam a si.

2.HADES
Thukham thar cabu hi Greek tong ih ngan mi asiruangah, thukham hlun (Hebru) ih SHEOL  ti kha a thar (Greek) ah cun HADES tiah a rawn hmang a si. SHEOL ti le HADES ti cu thu bangaw, tong dangdang men a si. HADES ti cu HADO isin ra mi asiih, a sullam cu cohlang (or) lalut tinak a si. SHEOL (or) HADES cu kumkhua ih hremnak hmun HELL  a si hrih loih, catuan hrem hngahnak hmun a si. Hi hmun ahhin  khaan hnih a umih, pakhat cu harsa zetih umnak, a pakhat sawn cu nuam takih umnak (Abraham tang sung)  hmun a si. Hi tawkih hmun nuam deuh (Abraham tang sung) cu Bawipa Jesu van a kai zawngah, tlunlamah a la so ih, van pradise tiah kan hmu thei (Eph.4:9-10). HADES (or) SHEOL  cu harsa zetih tuarnak hmun, a sun a zan ih mei kang tuarih umnak hmunpi a si. Hi tawk hmun ih umpawl cu an lung a fimih, leitlungih thil um mi le an unaupawl tla an thei thluh lai (Lk.16:19-30). Cuiruangah hitawk hmun cu kumkhaw hremhmun, thuthennak hngaki rak um sungnak hmun a si. Hi hmun ih um zopawl cu luatsal, suaksal le thlacamsaki runsuah theih a si nawn lo.

3. TARTAROS
Hi hremnak hmun hi thukham thar ah voikhat te lawng hmuh ding a um. (2Pit.2:4) Vancung mi sualpawl Pathian in, thuthennak hngakih a retnak hmun a si. SHEOL (or) HADES thawn a bangaw lo, hmun dang pi a si. Hi tawk hmun hi thim mepmepnak hmun a si. Minung thlarau fehnak ding hmun a si lo. Hi vancung misualpawl hi temtawn in an umih, nehhnuah, Pathian in rem a ti tikah kanmah (kawhhran) pawl hin an thu kan then sak leh ding siin kan Bible ah kan hmu (I Kor.6:3).

4. GEHENA
GEHENA ti cu Hinnom ruam ih hmun pakhat hmin a si. Hi tawk hmunah minung in raithawinak an rak tuah theu (II Chr.33:6). GEHENA ti hin hremhmun taktak (hell) a khihhmuh, kumkhaw hremnak hmun, harsatnak hmun, tah le hacang rialnak hmun le thuthennak hmun a si.
GEHENA hmun cu :
Misualpawl thlarau le taksa ih an hlonnak hmun a si. (Mtt.10:28)
Thuthennak le kumkhua ih thiamloconak hmun a si. (Mtt.23:33)
Meisa mit dah lonak hmun a si. (Thup.20:10)

Kan Bawipa Jesu in “taksa thah hnuih, thlarau le taksa hremhmun (Gehena) ih a hlon theitu cu tih uh” a ti mi kha a si (Lk.12:5).
Kum 1000 uknak hnuah HADES hmun isin zumlotu thlarau an hawng suak dingih, thuthennak an tuar hnuah kumkhaw hremhmun GEHENA ah hlon in an um ding. Cui hmun ah cun mei a mit dah lo dingih, kumkhua in kumkhua tiang hrem an si ding.

Hremhmun hi a um taktak mi, phuahcop men asiloih, zumlotupawl hremnak ding hmun a si. Cutawk hmun ah kan sungkhat unau a feh ding an um pang maw? Mai innsungsang ciau zohaw sal in, rundamnak co hrih lo (piangthar lo) kan um pang asiahcun, a tu ihsin zamrangten ngaihven a cu thlang a si. Kan leilungpi le a sungih um mi kan zoh tikah siatlam a pan deuhdeuh thlang si hi, daithlang in um nawn hlah uhsi, a nai laiah hawl uhla, hmuh theih ih a um lai ah amah pan a cu ta.