Monday, October 30, 2017

NAUTE VANRAM AN FEH PEI MAW?

                      
( M.Div first year ka zir lai-ih kan subject Bible Discrepancies timi presentation tuah dingin research ka tuahmi a si )
Nui duhdawtnak tanghlum sungah hnangamten mit thep keuhko rerotu naute cu Vanram a feh pei maw? timi thu hi Khristian thurin picang (major doctrine) asilo ruangah thei lo khal sehla poinak zianghman a um lo, sinan zumtupawl hrangih ruahsannak in nei tertu thu cu a si. Naute Vanram an feh pei maw? timi thu ah pomdan dangdang a um ih cupawl tla cu:
1. Hrilciami naute lawng Van an feh ding: : Hrekkhat strong Calvinists cun naute khalah Pathian ih hrilciami an um, A hrilmipawl cu Van an feh dingih hrillomipawl cu feh cuang lo ding tin Bible ah țhumaw ve in pawmdan an nei (Eph.1:4, Rom. 8:29).
2. Pathian a zumtu naute lawng Van an feh ding: : Pathian cu a thawk in a cem tiang ziangkim theithluhtu (Isai.46:10) a si ruangah Khrih zumtu nautepawl khal A thei ih cumipawl cu Van an feh ding tin an ti.
3. Christian fa lawng an feh ding: : Himi pawmdan cu Bible ah thum aw lo'n mai ruahthatnak parih thumaw mi an si. Kannih Christianpawl cun fahniang kan neih tikah Pathian hnenah hlannak kan nei, cun Buddhist, Muslim tvp..khalin an pathian hnenah hlannak an nei ve ko ding. Sinan danglamnak a um, annih ih hlanmi naute cu Vanram an feh lo dingih kannih ih hlanmi naute cu Pathian ih tanghlum ah an cawl ding tin an ti. Ziangahtile kannih Christianpawl ih Pathian cu Anungmi a si ruangah kan hlanmi fanau in kilhim sak, sinan Buddhist le Muslim tivek ih biakmi pathian cu anung lo ruangah an hlan khalle a kilhim sak thei lo. Nu le pa piangthar lo khal sehla Biakinn ah Pathian hnen ih an hlan cun Vanram an feh thotho ding tin an pawm.
4. Naute zaten an feh ding: : Khristian fa lawng silo Buddhist, Muslim tvp...ih fa khal an feh thluh ding tin an ti. An simfiangdan cu:
(a) Tha le sia thleidang thiam hrihlomi naute pohpoh (Isai.7:5-6) cu Vanram an feh thluh ding (2 Samu.12:23).
(b) Pathian sersiammi, suak hrih lo naute cu Van ih Pathian cabu sungah an hmin ngan in a um zo (Saam139:14-16) ruangah Jesu khalin A hnenah ra dingin A ko hai a si (Matt.10:14).
(c) Jesu ih thihnak cu zumnak cang thiam hrih lotu nautepawl rundamnak hrang khal a si (Rom.5:18-19).
Pomdanpawl Kharkhawmnak Le Thlirnak:
1. Pathian in Vanram feh ding hrimhrim ih A hrilmi an um, A hril lomipawl cu Hell ah an feh ding.
2. Pathian cu ziangkim theitu a si ruangah an ra upat tik khalah Jesu an zum leh thotho ding ti-ih A theihmipawl cu Vanram A feh ter ding.
3. Biakinn sungah Anung Pathian hnenih hlanmi Khristian fate pohpoh cu Vanram an kai thluh ding. Khristian lo hmuahhmuah ih fa cu kai lo ding.
4. Naute hmuahhmuah Vanram an feh thluh ding, ziangah tile Pathian cu diknak thawn thuțhentu A si-ih naute par khalah diknak thawn thu A țhen sak ding. Naute cu țha le sia thleidang thiam an si hrih lo ruangah rundamnak thu sim rero khal sehla an hrangah zianghman lo men a si, curuangah naute hmuahhmuah Vanram an feh thluh ding.
 #An pawmdan zoh tikah a netabik ta hi rintlak bik a si. Zumtu innsang hrang ahcun ruahsannak a um lai thotho tinak si.

By. Van Malsawm Pek

Pathian Hnamhril Judah Miphun le Leitlun Thlirnak

Thuhmaihruai
A hlan ah hin “Judah pawl hin thla 6 sung an hnatuan cawlhsan thluh sehla cu leitlunpi in rawl ei ding kan harsat phah ding” tiah sim a rak si theu. Pathian ih hnamhril a si ti kan thei na cingin a cangthei pei maw ti tla hin kan thinlungah kan ruat thutthi men thei. Judah pawl thu kan siarmi le Pathian ih a thlawsuah danpawl tla kan hmuh tikah mangbangza ngai cu a si ko.
          Leitlun ah Judah miphunpawl hi Million 14 hrawng an um ih, America ah million 7 , Asia ah milion 5, Europe ah million 2, Africa ah tingkhat hrawng an um. Leitlun ih thluak tha sang bik, 250-300 ih thluak tha le sang neitu “James Sidis” ci Judah mi a rak si. Judah miphun sungin a liam zo mi kum 105 ihsin “Nobel Prize” dawngtu 15 an rak um zo. Leitlun ih Nobel Prize dawngtu 100 ah 90 hi Judah cithlah an rak si.

Vantlang ( Social)
Tui kan san, santhar san ah leitlun mipi ih kan hmanbikmi le kan duh bikmi facebook, Googlem, Viber, le Whatapp pawl tla cu Judah pawlih tuahmi lawnglawng a rak si theh. “Facebook” tuahtu hi kan theih cia zo bangin “Mark Zuckerberg” a siih a nulepa hi Hudah miphun an siih American ih suak a si. “Viber” tuahtu hi “Talmon Marco”  a siih Russia ih suak a si. “Larru Page” kaht “Google” hmusuaktu a si ih a pa ca American suak a si. “Whatapp” tuahtu “Jan Koum” Khal a nulepa hi Judah miphun an siih Ukraine ih suak a si.

Media
ESPN TV awthlahnak neitu “ Bop Iger”. CNN news neitu khal “Jeff Zucker”. CBS tv Channel neitu libik khal Leslie Moonves a si. New York Times Journal innpi neitu khal “Ochs Sulzberger”. NBC neitu khal “Brian Roberts”. Daily News Journal neitu khal “Mortimer Zuckerman”. ABC media neitu kha
l Bob Iger”. A tlunih tarlangmi zaten Judah pawl lawnglawng an si thluh.

Ramukdan (Politics)
American rampi ih thuneitu sangbik ( Supreme Court) cu John Robert a si. Robert court ti khalih kawh a si. Himi thuneitu lubik ah mi 9 an um ih mi 3 cu Judah mi an si.

Sivai
“Benjamin Rubin” cu sidawhnak thimte (Vaccine) rak hmu suaktu a si. “Jonas Salk” cu Polio Vaccine a tuah hmaisabik ih Albert Sabin in a rawn sunzawm. “Gregory Pincus” timi cun (Faphihnak si), a rak hmu suak ve. Himi hmusuaktu khal Judah mi an si.

Nitin Hmanmi
“Stanley Mezor” timi in (Microprocessing chip) timi a rak hmusuak. “Charles Adler” cun (Traffic light) Mipoin a rak hmusuak. “Isador Kisse” khalin (Sound Movies) a tuah. “Emile Berline” cun (Telephone microphone) a hmusuak. “Charles Ginsberg” khalin (Videos tape recorder) a tuahsuak.

Sumdawnnak
Leitlun pumhuap mi hmuahhmuah thatnak ding hrangih sumdawnnak hmusuaktu mihminthang 9 tla cu Judah-mi thotho an rak si. Cuihsin, Leitlun thuanthu rak um dah kel lo mi, midang hrang thatnak ding ih tangka thawh tambik cu, Judah-pa “George Soros” a si ih $billion 4 tiang a thawh.  Tangka hi leitlun pumhuap Scientist-pawl le University-pawl bawmnak ah an hmang. Apahnihnak ih rak thawhtu khal Judah pacang, “Aalter Annenberg” a si ihm $billion 2 rori a thawh ve. Leitlun huap Company hminthang  Polo, Gap, le Calvin Klein tipawl tha cu anmah Judah milianpawlih ta an si. Leitlun Billionaire minung 20 lakah 6 cu Judah mi an si.



Lehpannak
Leknak lam a sile, Olympic Gold Medal 7 rori awrhtheitu Mark Sputz le gold medal 3 dawngtu Lenny Kreysel si she Tenis thawithiam Boris Becker tipawl khal hi Judah thotho an si. Kan theih lar zetmi Manchester United le Chelsea neitupawl khal Judah pawl thotho an si.
     Chelsea Football Chlub neitu Roman Abramovich ( A nulepa Judah an siih Russia suak a si).

Hollywood
Leitlun lemcannak lam khal hi Judah pawl kut sungah a um thluh. Hollywood ah a thupibik “Film Studios” 12 a umih cui 12 ah neitu 25 an um. Cui neitu 25 lakah 21 cu Judah pawl an si. 84% cu Judah pawl ta a si.

Ralthuam
American ih Iran le Afghonistan ral do lai ih an hman tambikmi khal kha Judah/Israel pawlih tuahsuakmi thotho an si. Israel pawlih hmuhsuakmi ral thilripawl thla cu:
  Nuclear Bomb (Einstein a siih Judah mi German suak a si.). Mawngtu neilo Vanzam (Unmanned Aerial Vehicles). Meithal ih hlenlo mikap thei Mawtaw (Reactive Armor). Kfir bomb thlaktu vanzam . Babriel missile ( midang lawngih mi an kap vetei’ amahte rak kap theicih vetu Missile). Mi dotu vanzam sungih Oxygen ummi a mawngtupawlih khummi lukhum (Joint Helmet Mounted Cueing system) pawl tla an si.

Thunetnak
Ziangruangah Pathian in hitluk lawmman in a miphun Israel pawl cu mimalte si hman sehla thlawsuah maktara a pek.! Kan Bible ih Thuthlung Hlun cu Israel pawl thu lawnglawng a si. Zisu khal Judah miphun sung ihsin a rung suak. A liamciami BCE 2000 hrawngah Judah pawlih  Pu, Abraham cu Pathian duhtukmi, Pathian tihzahtukmi a rak siih a biakmi Pathian in na tesinfapawl thlawsuah ka pe ding a rak ti ih ruangah, Tuini tiang danglam ve dah lo Pathian cun Abraham tesinfapawl cu tuini tiang hmuhtheih, thamtheih in thlawsuah a vur rero.


Cuticun “ Amah Krih Jesuh thawngin Pathianin Abraham hnenih a tiam mi thlawsuahnak cu Zeltail mi in an conak dingah le zumnak thawngin Pathian ih tiam cia mi Thlarau kan conak dingah a si”.(Gal.3:14)
     Pathian hrangih na rinumnak, na felnak, na tuarnak le na diknak pawl hi a lak hrimhrim lo ding. Na tesinfa hrang thlawsuah maktara an si leh ding. Abraham bangin Pathian hrangah ding hnget vivo zuam uh si.

By; Elihu Hrinte

NA TAI KHAP AW


II Siang.4:29 (kjv)
I Pet.2:11 (kjv)

Bible sanlai minungpawl hin inn ihsi hmun dangih an tlawnsuah, veivah tikah an tai cu fek tein an khap ta theu a si. Elizah khal in a rak khap(II Siang.18), Thukam Thar lam ah cun Baptist-petu John khal in a khap(Matt.3:4) tiin fiang tein Bible sungah kan hmu a si.
A tu kannih zumtupawl khal hi leitlunah mikhual le khualtlawng veivak mi kan si ruangah a hnuailamih tarlan mipawl hi kan tai ah kan khap ve ciau a tul a si.

Thazang Cahnak Taikhap
(The Girdle of Strength) Sam.18:39 (kjv)
Israel-pawl kha kanan ram an thlen tiangin ral do ding an neiih cawl loin ral an do a si. Zumtu kan nunnak khal hi raldonak hmunpi cu a si. Thlarau khat nun nei thei lo dingin kan ralpa Setan in nasa takin hna a tuan theu, mi ropi ziangtlukih thlarau mipawl khal sunglam ih buainak tisa ral do tul ringring mi an si thluh. Leitlun kan nun sung hmuahhmuah ih reh dah lo ding mi a si ruangah thazang cahnak taikhap hi kan taiih kan khap a tul a si.

Dingfelnak Taikhap
( The Girdle of Rightousness) Isai.11:5 (kjv)
Kan khualtlawnnak leiram ahhin zumtui’ hrangah dingfelnak hi a va thupi tak em! Zumtu cu midang ih thlirmi kan siih kan nundan ziangkimah kan ral rin a tul tuk. Kan nun fello le dik lo ruangah midang an tlu in an bah thei ti hi kan theih ringring a tul nasa. Biakinn sung le mi tlangpi ih hmuh theinak cin ah cun in ti fel emem siin mai’ innsang le mi tlangpi ih hmuh, zoh nonlonak ah hmuh fel taktak si lo farisi-pawl nun dan vek lenglam mawinak lawng uarnak cun mi nun a siatsuah theu a si. Khrih nun neitupawl cun kan nitin nun ah Khrih ih dingfelnak cu kan taiah khap ringring ding kan si. Dingfelnak thawn lawngin kan nunah khrih hmelmawinak a lang thei dingih midang khalin kan nundanah damnak an rak co ngah ve ding a si.

Thutak Taikhap
(The Girdle of Truth) Eph.6:14 (kjv)
Jn.14:6 ah Jesu in “keimah cu thutak ka si” a ti, cun Jn.16:13 ah cun “Thlarau a rung thlen tikah cun thutak zate ah a lo hruai ding” a ti a si. A umzia cu Jesu cu thutak a siih a thusimmipawl khal a si, cun kan pumpi khal hi Pathian thu a siih thutak an si thluh. Kan vahvaihnak leitlunih kan um sung hmuahhmuah ah hi thutak hi kan taiah kan khap ringring kei uh! Zumtu kan nunnak hi Pathian thu in in suahsan hram hlah seh.

Reilote sung kan um sungnak kan suahsan hlan ah cun harsatnak, buainakpawl hi an reh dah lo ding. Zumtu cu khrih kan zumnak ruangah leitlun nehtu kan si zo, curuangah kan nitin nunih tisa cakhiarnakpawl siseh, kan kiangkapih in dotupawl siseh kan neh theinak dingah kan sinak thei ringring in  cahnak Taikhap cu kan taiah kan khap a tul a si. Cutin midang lakih Khrih hmelmawinak kan langter theinak dingah dingfelnak taikhap thawn khap awin, kan nunsung hmuahhmuah ah Pathian thu, thutak cu hngetzet in kan taiah  khap ciau uh si! Cutin leitlun nehtu taktak kan si ve thei ding.

By; Salai Bawisiamthar Sunthang

Friday, October 27, 2017

RAPTURE IH TUMTAH (3)

Repture timi cu latin tongih Rapturo, a umzia cu  rinlo paral ih lakso/lakhlo tinak a si. Mi pakhat in a kut ih thil ken lai mi kha a rin lo laiih laksak tivek lam deuh kha a sim duh mi a si. CuvekinI Cor.15:51;IThes. 4:13-18 kan siar a sile zumtupawl cu mitthep karah tidang lam kan si dingih, Bawipa tawng dingah van mero parah lakso ih kan um ding thu kan hmu. A tikcu le caan thu ah siseh zum dan dangdang a phunphun in a um ko nan ka Bible (Ca Thianghlim) ih in sim/zirh dan vekin a tumtah pathumte(3) in ka zoh tlang ding a si.

1.Zumtupawlih Taksa Sunlawihnak
Jesui' zarah zumtupawl cu thianghlimter mi, thiamcoter mi le ropit ter mi kan si(Rom. 8:30). Asinan hih kan lei taksa hi cu a sunglawi in a ropi taktak thei lo. A siat le thi thei, tawih thei mi a si ruangah siatthei lo, thi thei non lo le tawih thei lo mi a ropi zet mi van taksa ah a thleng ding a si(I Cor. 15:51-54). Cumi cu Repture   kan timi Jesu in a mi thianghlimpawl a lakso tikcu caan ah a thleng ding. Curuangah Repture ih tumtah mi pakhat ah cun zumtu nang le kei kan lei taksa rori hi a sunglawi mi le a ropi zet mi taksa ih thleng ter hi a si. A va  ropi ve ti aw!

2. Zumtupawl Tuanman Lawmman Pek
Bawipa in zumtupawl hi a mo kan sinak vekih laksawng pek dingin thu in tiam lo. Eph. 6:2 sungih falepawl hnenih thutiam kamnak thawi' kan tuanman lawmman pek ih kan um ding lam zawngin in tiam sawn a si. Curuangah Paul in Colose mipawl hnenih a cakuat 3:23-24 sungih salpawl hnenih a thucah mi ah cun " Ziangkhal nan tuah a sile milai hnenih tuah vek siloin Bawipai hnenih tuah vekin nan thinlung zaten tuah uh! Bawipai hnenih ta ro co ding mi cu lawmman ah nan co ding ti nan theih ruangah cuvekin tuah uh. Ziangahtile Bawi Khrih rian nan sisi." Tiin a ngan a si.
Hi repture zumtupawl vancung ih lakso kan si tikah kan tuan that mi parah lawmman pek kan si leh ding a si. Zumtu kan nitin nun hi a va thupi lawmmam ve ti aw!

3. Zumtupawl Kum Sarih Harsatnak Sung Ihsi Kilkim
Mathai 24:21 ah cun "Leilung hramthawk ihsin tuini tiang a um dah kel lo mi hmailam khal ih a umsal non lo ding mi harsatnak a thleng ding." Ti in a um. Cumi cu kan Bible thiampawl in Danial hapta tvk..pawl thawn an chui vivo tikah kum sarih harsatnak tiih ka theih lar zet mi hi a si. Vun ruah rero tikah milai ih tuar ding mi ah cun Pathian ih thinhengnak hi leitlunih a run burh taktak ding tikcu caan hi cu a rapthlak zik tuk. Asinan zumtu nang le kei cu maw, Rom.3:10 ah Jesu thawngin Pathian thinhengnak ihsin runhim kan si ding thu a um a si. I Thes. 1:10; 5:9  sung  khalah zumtupawl cu Jesui' zarih hell-ram ih si a luat mi, vanram kai ding kan si ti men lawng si loin Pathian thingengnak (kum sarih harnak) sung ih si a luat mi kan sizia khal ngan in a um a si. A sunglawi in a va ropi tak em ti auh law!

Kum sarih harsatnak sungih setan thiltitheinak thawn nasa takih cangvaitu ding AntiChrist an timi pa  hi tu ah hin hna a tuan thok rero zo ko nan a ra langsuak thei ngaingai hrih lo a si. Ziangahtile dawnkhamtu a um thu I Thes. 2:5-7 sungah kan hmuh a si. Cui setan pai thiltitheinak le cangvaihnak huham cu zumtu kan sungih a um mi Thiang Thlarau hin a rak kham ringring a si. Pathian in a duhdawt mi a falepawl hi hi leitlun ih kan um sung ah hin natnak le harsat tiduhdahnak tete cu kan tuar in siang ko nan Adam ruangih A camsiat mi hi kan lei taksa thawn khawvel ih kan cen ringring ding cu a duh lo a si. Curuangah a tikcu caan a kim tikah cun hi kan taksa rori hi a ropi mi van taksa ah thleng vukvi in amai hnenah in hruaiso ding. Hi leitlun kan um sungih kan tuan that mi tetepawl tla lawmman pek in tiam a si. Cumi caan cu A thinhengnak rapthlak khawvel ih a run burh hlan ah a si ding. Pathian ih duhdawt mi fahniang kan si hi a va sunglawi em.. ti thei tawkten a hna kan tuan vivo zel lo ding sawm?

By; Salai Bawisiamthar Sunthang

Zoh Tam Deuh Mipawl